Hedera Helix (İngiliz Sarmaşığı) Yetiştirme ve Bakımı
Hedera helix, yaygın adıyla İngiliz Sarmaşığı, klasik, parlak ve loblu yapraklarıyla tanınan dayanıklı, her dem yeşil bir sarmaşıktır. Hem iç hem de dış mekânda gelişebilme yeteneği sayesinde bahçıvanlar ve iç mekân bitkisi meraklıları arasında popüler bir seçimdir. Gösterişli dalları ve canlı yapraklarıyla her mekâna zarafet katar; koyu yeşilden, desenli tonlara kadar çeşitli yaprak renklerine sahiptir. İşte Hedera helix yetiştirme ve bakım rehberi.
1. Bitki Özellikleri
- Botanik Adı: Hedera helix
- Yaygın Adları: İngiliz Sarmaşığı, Avrupa Sarmaşığı
- Anavatanı: Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Afrika
- Büyüme Tipi: Sarmaşık, yer örtücü veya sarkan bitki
- Işık İhtiyacı: Dolaylı veya filtrelenmiş ışığı tercih eder; düşük ışığa dayanır ancak dış mekânda kısmi gölgede gelişir.
- Sulama Gereksinimi: Nem ve sıcaklığa bağlı olarak orta seviyede sulama.
2. Yetiştirme Koşulları
Işık
İngiliz Sarmaşığı, parlak, dolaylı güneş ışığını tercih eder ancak oldukça uyumludur. İç mekânda düşük ışığa dayanabilir, bu da onu az doğal ışık alan odalar için ideal kılar. Dış mekânda ise gölgeli veya yarı gölgeli alanlarda en iyi şekilde büyür. Doğrudan güneş ışığı yaprakları yakabileceğinden, tam güneşten kaçının.
Toprak
İngiliz Sarmaşığı, iyi drene olan, hafif asidik ila nötr pH (5,5-7,0) aralığında verimli toprakları tercih eder. İç mekânda yetiştiriyorsanız, sıradan bir saksı toprağı uygundur. Dış mekânda ekim yaparken, daha iyi büyüme için toprağı organik madde veya kompost ile zenginleştirin.
Sulama
İngiliz Sarmaşığı, özellikle büyüme döneminde (ilkbahar ve yaz) orta derecede sulamayı sever. Toprağın üst kısmı kuruduğunda sulayın ve aşırı sulamaktan kaçının, çünkü fazla nem kök çürümesine neden olabilir. Kış aylarında sulamayı azaltarak toprağın daha fazla kurumasına izin verin.
Nem ve Sıcaklık
İngiliz Sarmaşığı, orta nem seviyesini sever ancak çeşitli nem seviyelerine uyum sağlar. İç mekânda yetiştiriyorsanız, bitkinin sağlıklı kalması için yaprakları ara sıra nemlendirmek veya yakınında bir nem tepsisi bulundurmak faydalı olabilir. İdeal sıcaklıklar 10°C – 21°C (50°F – 70°F) arasındadır. USDA’nın 4-9. bölgelerinde dayanıklıdır ve dış mekânda serin kışlara dayanabilir.
Gübreleme
Büyüme döneminde (ilkbahar ve yaz) her 4-6 haftada bir dengeli, suda çözünebilir bir gübre ile gübreleyin. Kışın gübreleme yapmayın, çünkü bitkinin büyümesi doğal olarak yavaşlar.
3. İngiliz Sarmaşığı Dikimi
İç Mekânda
- Saksı: Drenaj delikleri olan bir saksı seçin. Sarmaşık dallarının sarkmasına izin veren bir saksı tercih edebilirsiniz.
- Saksı Toprağı: İyi drenaj sağlayan normal iç mekân saksı toprağı kullanın.
- Dikim: Küçük bitkileri veya kesimleri saksıda en az 10 cm arayla yerleştirin. Dikimden hemen sonra sulayın.
Dış Mekânda
- Yer: Çitler, duvarlar veya bahçe kenarları gibi serbestçe yayılabileceği gölgeli veya yarı gölgeli bir alana dikin.
- Aralık: Yer örtücü olarak kullanılacaksa bitkiler arasında 15-30 cm mesafe bırakın.
- Destek: İngiliz Sarmaşığı tırmanıcıdır, bu yüzden dikey büyümesini istiyorsanız bir kafes, çit veya duvar sağlayın.
4. Bakım ve İyileştirme
Budama
İngiliz Sarmaşığı’nı düzenli olarak budayın, bu hem bitkinin şeklini kontrol altında tutar hem de daha dolgun bir büyümeyi teşvik eder. Bitkinin sağlıklı görünmesi için sararmış veya ölü yaprakları budayın.
Zararlı Yönetimi
İngiliz Sarmaşığı, özellikle iç mekânda örümcek akarı ve yaprak biti gibi zararlıları çekebilir. Bitkiyi düzenli olarak kontrol edin ve böcek istilasını fark ederseniz, böcek öldürücü sabun veya neem yağı ile tedavi edin. Küf ve mantar oluşumunu önlemek için bitkinin çevresinde iyi bir hava sirkülasyonu sağlayın.
Saksı Değiştirme
Sarmaşığınızı her iki-üç yılda bir veya köklerin saksıya sığmadığını fark ettiğinizde yeniden saksılayın. Biraz daha büyük bir saksı seçin ve saksı değişimi sırasında toprak karışımını yenileyin.
5. Çoğaltma
İngiliz Sarmaşığı’nı köklenme yoluyla çoğaltmak oldukça kolaydır:
- Sağlıklı Bir Dal Kesin: Üzerinde birkaç yaprak ve düğüm bulunan 10-15 cm uzunluğunda bir dal seçin.
- Kesimi Hazırlayın: Kesimin alt kısmındaki yaprakları çıkarın.
- Suda Köklenme: Kesimi bir su kabına yerleştirin ve birkaç hafta içinde köklerin oluşmasını bekleyin. Alternatif olarak, kesimi doğrudan nemli saksı toprağına dikin.
- Ekme: Kökler yeterince geliştiğinde, kesimi yeni bir saksıya veya doğrudan bahçeye dikin.
Daha detaylı bilgi için https://tr.wikipedia.org/wiki/Hedera_helix
6. Yaygın Sorunlar ve Çözümler
- Sararan Yapraklar: Genellikle fazla sulamadan kaynaklanır. Toprak nemini kontrol edin ve sulamalar arasında toprağın biraz kurumasına izin verin.
- Kahverengi Yaprak Uçları: Düşük nem veya düzensiz sulamanın belirtisidir. Bitkiyi nemlendirmeyi veya sulama rutininizi ayarlamayı deneyin.
- Zayıf Büyüme: Düşük ışık, sarmaşığın zayıf büyümesine neden olabilir. Bitkiyi daha aydınlık bir alana taşıyın.
7. İngiliz Sarmaşığı Yetiştirmenin Faydaları
Görsel güzelliğinin yanı sıra, Hedera helix’in hava temizleyici özellikleri de bilinmektedir. NASA, bu bitkinin formaldehit ve benzen gibi iç mekân kirleticilerini uzaklaştırabildiğini belirlemiştir, bu da iç mekân hava kalitesini iyileştirir. Ayrıca dış mekânda mükemmel bir yer örtücüdür ve toprak erozyonunu önlemeye yardımcı olur.
İngiliz Sarmaşığı, çeşitli iç ve dış mekân koşullarına uyum sağlayabilen çok yönlü ve dayanıklı bir bitkidir. Doğru ışık, su ve düzenli budama sağlayarak bahçenizde veya evinizde yeşil, gösterişli yaprakların tadını çıkarabilirsiniz. Biraz bakım ile Hedera helix, yıllarca zamansız güzelliğiyle size eşlik edecektir.
Evde Pothos Bakımı: Nasıl Yetiştirilir? https://evdebitkiyetistirme.com/evde-pothos-bakimi-nasil-yetistirilir/
